Choroba zwyrodnieniowa stawów – metody leczenia w Gdańsku
Choroba zwyrodnieniowa stawów (ChZS) jest bardzo często występującym schorzeniem układu ruchu. Jest to przewlekły proces chorobowy, który obejmuje nie tylko chrząstkę stawową, ale cały staw (więzadła, kości, błonę maziową, torebkę stawową, mięśnie okołostawowe). Schorzenie przyjmuje formę pierwotną , której przyczyna może być wieloczynnikowa oraz formę wtórną, powstałą m.in. w wyniku urazu, innej choroby stawów, zakażenia.
Choroba zwyrodnieniowa najczęściej atakuje stawy palców rąk i stóp, a także kręgosłup, kolana, biodra oraz bark.
Przyczyny choroby zwyrodnieniowej
Na powstanie choroby zwyrodnieniowej wpływa szereg różnorodnych procesów biologicznych i mechanicznych. Lekarze zaobserwowali, że choroba najczęściej występuje u osób starszych i częściej dotyka kobiet niż mężczyzn. Zwyrodnienie stawów może mieć podłoże genetyczne. Według statystyk dziedziczenie choroby w obrębie stawu kolanowego dotyczy 40% osób oraz 60% przypadków przy schorzeniach stawu biodrowego.
Na zachorowanie bardziej narażone są osoby otyłe, których nadmierna masa ciała obciąża stawy, a także osoby czynnie uprawiające niektóre formy aktywności fizycznej (np. podnoszenie ciężarów, zapasy, piłka nożna, taniec). Wśród osób, które zmagają się z chorobą zwyrodnieniową często są osoby, których praca zawodowa wymaga podnoszenia ciężkich przedmiotów, długotrwałego stania i częstego zginania kolan oraz kręgosłupa. Do zwyrodnienia stawów przyczynia się też siedzący tryb życia, brak ruchu i niewłaściwa dieta. Choroba zwyrodnieniowa może być efektem urazu (np. złamania kości, zwichnięcia stawów ), jak również powikłań po urazie (m.in. wadliwe ułożenie kości, degradacja i martwica chrząstki). Wtórna postać choroby zwyrodnieniowej może być związana z wadami postawy, reumatoidalnym zapaleniem stawów, chorobą Perthesa, a także chorobami metabolicznymi takimi jak cukrzyca i choroby tarczycy.
Jak się objawia choroba zwyrodnieniowa
We wczesnym stadium rozwoju choroby objawy mogą być mało widoczne. Na początku choroby ból jest niewielki, pojawia się głównie podczas ruchów, a przy spoczynku zanika. W zaawansowanym zwyrodnieniu stawu ból jest bardzo dokuczliwy, silny i tępy. Może pojawiać się w dzień i w nocy, zarówno w spoczynku jak i w ruchu. Dolegliwości bólowe odczuwane są okolicach pachwiny, pośladków, ud , kolan, bioder, barków – w zależności od chorego stawu.
Pacjenci często skarżą się na krótkotrwałe drętwienia i sztywność stawu oraz ograniczeniu ruchów. Chory staw jest tkliwy, ucieplony, może być opuchnięty i obrzęknięty, a podczas ruchu wydaje charakterystyczny odgłos przypominający trzask.
Diagnostyka zwyrodnienia stawów
Rozpoznanie choroby opiera się na wywiadzie, badaniu przedmiotowym, badaniach obrazowych i laboratoryjnych, które przeprowadza lub zleca lekarz ze specjalizacją ortopedyczną.
Konsultację w zakresie choroby zwyrodnieniowej mogą przeprowadzić specjaliści Poradni Ortopedycznej Centrum Medycznego Eter-Med w Gdańsku.
Podczas wizyty specjalista ortopedii wykonuje badanie dotykowe chorego stawu starając się ocenić m.in. dolegliwości bólowe, stabilność, zniekształcenia, zaburzenia postawy.
Kluczowym elementem rozpoznania choroby zwyrodnieniowej stawów jest obrazowe badanie RTG, USG i TK, które również znajdują się w ofercie Centrum Medycznego Eter-Med. Na miejscu specjaliście przeprowadze sią m.in. RTG stawów biodrowych ,RTG stawu kolanowego.
Leczenie choroby zwyrodnieniowej
Postępowanie lecznicze w pierwszej kolejności obejmuje profilaktykę i eliminację czynników, które spowodowały chorobę, np. osoby otyłe powinny zmniejszyć masę ciała i zadbać o zdrowy tryb życia. Należy zminimalizować przeciążenia układu ruchu, leczyć choroby mogące zaburzać metabolizm, korygować wady anatomiczne i wady postawy (w przypadku dzieci, kiedy korekcja jeszcze jest możliwa).
Leczenie farmakologiczne polega na przyjmowaniu przez pacjenta niesteroidowych leków przeciwzapalnych, które zmniejszają dolegliwości bólowe i stan zapalny. Mogą być przyjmowane w formie doustnych środków farmakologicznych, maści, żeli, czy iniekcji domięśniowych. Lekarz może przepisać także opioidy i środki podawane do wnętrza stawów, jak np. kwas hialuronowy, glikokortykosteroidy.
W leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów istotną rolę odgrywa rehabilitacja, codzienna aktywność fizyczna, ćwiczenia fizyczne, odpowiednia dieta. Przed rozpoczęciem terapii należy skonsultować się ze specjalistą rehabilitacji, który zaproponuje odpowiedni program leczenia. Na wizytę do lekarza rehabilitacji można się umówić w Centrum Medycznym Eter-Med w Gdańsku. Odpowiednio dobrane ćwiczenia pomogą zwiększyć zakresu ruchu w stawie i wzmocnić otaczające go mięśnie. Specjalista może zaproponować korzystanie ze specjalistycznego obuwia, kul, specjalnych stabilizatorów, czy lasek ortopedycznych.
Równie ważne znaczenie w leczeniu zwyrodnienia stawów mają zabiegi fizykoterapeutyczne, które dobiera specjalista podczas konsultacji fizjoterapeutycznej.
Do zabiegów fizykoterapeutycznych należy między innymi :
Krioterapia, chłodzące leczenie ciekłym azotem, które nie tylko zmniejsza dolegliwości bólowe, ale także minimalizuje objawy zapalenia.
Laseroterapia, czyli zabieg polegający na użyciu światła laserowego, a także elektrostymulacja polegająca na działaniu prądu impulsowego stymulują tkanki do regeneracji oraz działają przeciwbólowo. Dodatkowo elektrostymulacja zmniejsza napięcie mięśniowe.
Ultradźwięki i galwanizacja umożliwia wprowadzenie środków farmakologicznych (w postaci roztworu, maści, żelu), które mają działania przeciwbólowe i przeciwzapalne.
Centrum Medyczne Eter-Med oferuje również pacjentom specjalną terapię przeznaczoną dla osób zmagających się z chorobą zwyrodnieniową stawów. Terapia obejmuje zarówno zabiegi fizykoterapeutyczne, ćwiczenia czynne i ćwiczenia w UGUL-u (Uniwersalnym Gabinecie Usprawniania Leczniczego), ćwiczenia indywidualne z fizjoterapeutom, terapie manualną jak również edukację i korektę wad postawy pacjenta.
Przełomem w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów są zabiegi wykorzystujące autologiczne komórki macierzyste pobierane z tkanki tłuszczowej pacjenta. Jest to nowoczesna metoda w dziedzinie ortopedii, która cieszy się ogromną popularnością ze względu na doskonałe efekty lecznicze, małą inwazyjność, długotrwały efekt i co jest niezwykle istotne – bardzo małe prawdopodobieństwo powikłań. Komórki macierzyste wykorzystuje się do naprawy i regeneracji m.in. chrząstki stawowej, ścięgien, więzadeł i mięśni. Podanie komórek macierzystych zmniejsza ból oraz stan zapalny, poprawia ruchomość stawu, wydłuża jego żywotność. Zabieg jest też alternatywą dla pacjentów zakwalifikowanych do protezoplastyki stawów.
Pomocna w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów jest także terapia skoncentrowanym osoczem bogatopłytkowym (PRP). Terapia przyspiesza regenerację tkanek, stymuluje naprawę uszkodzonych ścięgien i tkanki mięśniowej, przyspiesza procesy gojenia się tkanek.
Zarówno komórki macierzyste jak i osocze bogatopłytkowe wykorzystywane są w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawu barkowego, kolanowego, biodrowego i łokciowego.
We wczesnych zmianach zwyrodnieniowych stawu stosuje się także leczenie chirurgiczne. W Szpitalu 1DayClinic w Gdańsku lekarze przeprowadzają m.in. zabiegi artroskopowe stawu kolanowego, które pozwalają na wykrycie uszkodzeń chrząstki stawowej, usunięcie wyrośli kostnych i przerośniętej błony maziowej, a także naprawę uszkodzonych więzadeł i łąkotek.
W zaawansowanym stadium rozwoju choroby operacja najczęściej polega na zastąpieniu chorego stawu nową protezą i jest to zabieg nazywany endoprotezoplastyką.
